Dziedziczenie, czy obecność u notariusza jest obowiązkowa?
Aktu poświadczenia dziedziczenia (APD) nie można sporządzić przez pełnomocnika. Zgodnie z obowiązującym prawem, wszyscy spadkobiercy – zarówno ustawowi, jak i testamentowi – muszą osobiście stawić się u notariusza w celu sporządzenia protokołu dziedziczenia, który jest niezbędny do sporządzenia APD.
Istnieje jednak możliwość tzw. trybu sukcesywnego, w którym spadkobiercy składają stosowne oświadczenia przed różnymi notariuszami, a nawet przed konsulem polskim poza granicami kraju, w różnym czasie, w oparciu o projekt protokołu dziedziczenia sporządzony przez notariusza.
Jeśli osobista obecność wszystkich spadkobierców u notariusza jest niemożliwa, alternatywą jest przeprowadzenie postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku. W takim przypadku możliwe jest reprezentowanie spadkobiercy przez pełnomocnika, np. adwokata lub radcę prawnego.
Podsumowując, sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia wymaga osobistej obecności wszystkich spadkobierców u notariusza. W przypadku braku takiej możliwości, należy rozważyć przeprowadzenie postępowania sądowego z udziałem pełnomocnika.
Projekt protokołu dziedziczenia to dokument przygotowywany przez notariusza na wniosek osoby zainteresowanej, który stanowi wstępny etap procedury poświadczenia dziedziczenia. Jest to szczególnie przydatne rozwiązanie w sytuacjach, gdy spadkobiercy mieszkają w różnych miejscach i nie mogą jednocześnie stawić się u notariusza.
📄 Co zawiera projekt protokołu dziedziczenia?
Zgodnie z art. 95ca ustawy – Prawo o notariacie, projekt protokołu dziedziczenia powinien zawierać:
• Dane spadkodawcy: imię, nazwisko, numer PESEL, datę i miejsce zgonu oraz ostatnie miejsce zamieszkania.
• Dane potencjalnych spadkobierców: imiona, nazwiska, daty i miejsca urodzenia, numery PESEL, stopień pokrewieństwa ze spadkodawcą.
• Informacje o testamencie: czy został sporządzony, jego forma oraz miejsce przechowywania.
• Oświadczenia dotyczące przyjęcia lub odrzucenia spadku: czy zostały złożone oraz ich treść.
• Informacje o ewentualnych zapisach windykacyjnych: przedmioty zapisów oraz dane zapisobierców.
• Wzmiankę o pouczeniu przez notariusza o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
Do projektu protokołu dziedziczenia dołącza się również niezbędne dokumenty, takie jak odpis aktu zgonu spadkodawcy oraz odpisy aktów stanu cywilnego osób powołanych do spadku z ustawy.
🧾 Procedura sporządzenia projektu protokołu dziedziczenia
1. Złożenie wniosku: Osoba zainteresowana składa wniosek o sporządzenie projektu protokołu dziedziczenia u notariusza.
2. Przygotowanie projektu: Notariusz, przy udziale wnioskodawcy, sporządza projekt protokołu dziedziczenia, uwzględniając wszystkie niezbędne informacje i dokumenty.
3. Złożenie oświadczeń przez pozostałych spadkobierców: Pozostali spadkobiercy mogą złożyć oświadczenia o wyrażeniu zgody na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego projektem przed dowolnym notariuszem lub konsulem, co jest szczególnie istotne w przypadku osób przebywających za granicą.
4. Sporządzenie właściwego protokołu dziedziczenia: Po zebraniu wszystkich wymaganych oświadczeń, notariusz sporządza protokół dziedziczenia z udziałem co najmniej jednej osoby zainteresowanej.
5. Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia: Na podstawie protokołu dziedziczenia, notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, który ma moc prawną równą postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.
📌 Podstawa prawna
Procedura sporządzania projektu protokołu dziedziczenia została uregulowana w art. 95ca ustawy – Prawo o notariacie